Wybór podzespołów do HTPC

Ostatnio poświęciłem trochę czasu na mały przegląd obudów do htpc, dzisiaj pora pójść krok dalej i zastanowić się nad wyborem podzespołów do naszego wymarzonego sprzętu. Wszak obudowę już mamy.

Jako cel stawiamy sobie zestaw przyszłościowy obsługujący rozdzielczość 4k z częstotliwością 60Hz oraz format płyty głównej mini ITX, ze względu, że taką płytę możemy zainstalować w dowolnej obudowie nawet dużej.

Jeżeli komuś zależy jedynie na full HD i nie potrzebuje 4k, to każdy nawet kilkuletni procesor będzie dobry. Możemy wtedy kupić najtańszą płytę główną np. Biostar J3160NH z procesorem Celeron J3160. Taka płyta wraz ze zintegrowanym procesorem to koszt jedynie 350zł.

Ale wracamy do naszego celu, nieco ambitniejszego bo 4k 60Hz. Możemy zainwestować w procesor ze zintegrowaną kartą graficzną lub oddzielną dedykowaną kartą graficzną nvidia lub AMD. Oddzielna karta graficzna da większe możliwości, jednak zajmuje dodatkowe miejsce, jeżeli nie jest chłodzona pasywnie powoduje dodatkowy hałas oraz zwiększa zużycie prądu, a zależy nam również na energooszczędności. Do odtwarzania wideo 4k wystarczy nam zintegrowana karta graficzna, więc szukamy tylko procesora i płyty głównej i ograniczamy się do podzespołów firm Intel i AMD.

Obsługa odtwarzania wideo w rozdzielczości 4k z częstotliwością 60 Hz wymaga złącza HDMI w wersji 2.0. Problem w tym, że układy graficzne obecnie produkowanych (jak i wcześniejszych) procesorów Intel, nawet tych z serii Coffee Lake obsługują jedynie HDMI w wersji 1.4. Rozwiązaniem na ten problem są płyty główne z konwerterem DisplayPort to HDMI 2.0 LSPCon. Takich płyt nie ma dużo i są to płyty topowe, a więc nie najtańsze. Same płyty mini ITX też do najtańszych nie należą i producenci nie mają dużo modeli w ofercie.

Platforma Intel

Z płyt do procesorów Intela HDMI 2.0 obsługują modele ASRock Z370 Gaming-ITX/ac oraz Gigabyte Z390 I AORUS PRO WIFI. Są to płyty topowe z najwyższymi chipsetami i kosztują około 750 – 800 zł. Może komuś uda się znaleźć taniej poprzednie modele Gigabyte H370N WiFi oraz Z370N WiFi, te płyty również obsługują HDMI 2.0 i jeszcze do niedawna były dostępne na allegro w dobrych cenach. Jeżeli komuś nie zależy na HDMI 2.0 to może sobie pozwolić na każdą najtańszą nawet płytę główną z chipsetem H310.

Wybór procesora jest mniejszym problemem niż płyty głównej. Do odtwarzania wideo ni potrzeba nam mocarnych i drogich procesorów Core i5 czy i7. Wystarczy w zupełności core i3 8100 czy 9100 albo nawet tani pentium G5400. Dobrym wyborem będą wersje z literką T np. i3 9100T, czyli bardziej energooszczędne, o zmniejszonym do 35W TDP. Są jednak one trudniej dostępne i droższe, więc zwykłe wersje będą również dobrym wyborem. Niedawno pojawiły się też procesory z literką F. Są to wersje bez układu graficznego, a to przecież na nim nam zależy, bo chcemy uniknąć dodatkowej karty graficznej, dlatego należy ich unikać.

Procesory intel są w pełni obsługiwane zarówno pod windowsem jak i linuksem. Obsługują wszystkie potrzebne kodeki wideo w tym HEVC 10 bit. Obsługują też netflixa 4k.

Platforma AMD

W przypadku AMD będziemy wybierać spośród procesorów nowej generacji z serii ryzen opartych na nowej architekturze zen. Płyty i procesory AMD wspierają HDMI 2.0, więc tutaj mamy teoretycznie łatwiej. Gorzej jest natomiast z wyborem płyty w standardzie mITX. Takich płyt jest po prostu bardzo mało. Polecić możemy np. ASRock Fatal1ty B450 Gaming-ITX/ac za około 500 zł.

Do tego wybieramy procesor ze zintegrowaną kartą graficzną, a więc modele z literką G na końcu. Modele GE są dodatkowo energooszczędne. Do wyboru mamy procesory Athlon dwu rdzeniowe cztero wątkowe z układem graficznym vega 3. Są to modele Athlon 200GE, 2200GE i 240GE. Różną się tylko częstotliwością, a więc do naszych zastosowań każdy z nich się sprawdzi. Wszystkie mają TDP 35W.

Z mocniejszych procesorów mamy modele ryzen 2200G i 2400G oraz ich następcy ryzen 3200G i 3400G.

Ryzen 2200G to procesor cztero rdzeniowy i cztero wątkowy z układem graficznym Vega 8. Model 2400G to procesor cztero rdzeniowy i ośmio wątkowy z układem graficznym Vega 11. Oba mają TDP 65W. AMD ma w ofercie wersje energooszczędne 2200GE i 2400GE, ale są praktycznie niedostępne w sprzedaży. Nowe modele to odświeżona architektura zen+ i nieco podniesione zegary. Pisaliśmy o nich tutaj.

APU AMD jest wspierane oficjalnie pod windowsem, ale nie działa PlayReady 3.0 i netflix w 4k. Pod linuksa nie ma oficjalnego sterownika od AMD, tylko otwarto źródłowy. Do niedawno jego obsługa była słaba, teraz jest już lepiej, ale nie jest to bezproblemowe jak w przypadku platformy Intela.

Karta graficzna nVidia

Skoro wspominamy o obsłudze GPU Intela i AMD to warto wspomnieć jak to wygląda w przypadku kart nvidia. Karty nvidia sa pełni wspierane na windowsie. Netflix 4k nie działa jednak na najtańszej i teoretycznie najlepszej do HTPC GT 1030. Do niedawna sterowniki nvidii na linuksa były dobre ale VDPAU ma już kilka lat i nie jest rozwijany. Brakuje w nim obsługi HEVC 10 bit.

Co w takim razie wybrać

To jest trudne pytanie. Ja bym wybrał jednak platformę Intela z płyta HDMI 2.0. To procesory intela są najlepiej wspierane. Działa netflix, na linuksie wszystko działa bardzo dobrze. A linux, to nie tylko linux, bo przecież libreelec i jemu pochodne są oparte na linuksie.

Pamięć RAM

HTPC nie jest tak wymagającym sprzętem, więc ilość ramu do działania nie jest duża. Wystarczy 4GB, ale dla spokoju i lepszego działania proponuję 8GB pamięci ram.

Dyski optyczne oraz HDD/SDD

Tutaj panuje dowolność, ale dobrym wyborem będzie przynajmniej mały dysk SSD na system. Zapewni nam szybki start i będzie bezgłośny. Na magazyn danych ciągle tańszy będzie dysk HDD, a jeżeli będziemy magazynować materiały 4k, to trochę miejsca będzie potrzebne.

Napędy optyczne są wypierane i przydadzą się głównie miłośnikom filmów na nośnikach blu-ray.

Zasilacz

Ostatnia sprawa, ale wcale nie najmniej ważna to zasilacz. To on dostarczy niezbędnej mocy naszym podzespołom. Wybór zasilacza zależy od naszych podzespołów jak i posiadanej obudowy. Do niewielkich obudów nie zmieści się standardowy zasilacz ATX. Niektóre obudowy SFF przystosowane są do mniejszych zasilaczy SFX. Ponadto zasilacze ATX mają wentylatory, a to powoduje dodatkowy hałas. Są też dostępne zasilacze pasywne i pół pasywne. Jeżeli mamy dużą obudowę, mocny procesor typu core i7 i dedykowaną kartę graficzną np. RTX 2070 to musimy zainstalować porządny zasilacz ATX. Jeżeli mamy procesor taki jak wybrany przez nas core i3 9100 bez dedykowanej karty graficznej to spodziewany pobór mocy będzie w granicach 20-60W, a do tego wystarczy nam niewielki pasywny zasilacz nano/pico z zewnętrzną ładowarką. Osobiście posiadam zasilacz Nano 160W firmy Streacom i mogę go z czystym sumieniem polecić wszystkim.

Można też kupić jakieś tańsze zamienniki zasilaczy pico na aliexpress, ale jakiej są one jakości tego nie wiem.

Podsumowanie

W tym artykule chciałem przedstawić kilka spraw czym się kierować i co wybrać budując nowoczesne HTPC. Osobiście posiadam już kilkuletniego Core i3 4130T na płycie Gigabyte GA-B85M-HD3 R4 (płyta MSI Z87I wyzionęła ducha) z zasilaczem Nano 160W i całość dobrze się sprawuje pobierając niewielkie ilości prądu. Sprzęt był wybierany kilka lat temu pod rozdzielczość Full HD. Dziś wybrałbym core i3 9100 i płytę Gigabyte Z390 I AORUS PRO WIFI. Ten zestaw zapewni bezproblemową rozrywkę w rozdzielczości 4k. Świetnym wyborem byłoby APU od AMD, ale w tym przypadku nie domagają sterowniki, które AMD zawsze traktował po macoszemu, szczególności w wersji linux.